Pengenalan

Tahun  Penubuhan

Unit Penyelidikan Forensik Alam Sekitar telah di tubuhkan pada 1 September 2008. Pada mula penubuhannya, unit ini dikenali sebagai Pusat Penyelidikan Forensik Alam Sekitar (ENFORCE) dan diselia pantau oleh pihak Pusat Pengurusan Penyelidikan Universiti. Walaubagaimanapun, bermula 2017, Fakulti Pengajian Alam Sekitar telah diamanahkan untuk memantau keseluruhan aktiviti unit ini. 

   Latar belakang    

Malaysia sedang mengalami pembangunan perindustrian  yang pesat sejak beberapa dekad yang lalu. Pembangunan yang pesat ini membawa kepada  masalah pencemaran alam sekitar yang berpunca daripada sisa industri dan  pertanian, sisa bandar, kumbahan domestik, air limpahan sampah dari kawasan  perbandaran, pelupusan sampah, bahan-bahan buangan farmaseutikal dari hospital  dan pusat-pusat kesihatan termasuk antibiotik dan bahan-bahan buangan berminyak  daripada kenderaan bermotor. Bahan- bahan buangan ini kebanyakannya terdiri  daripada bahan kimia atau bahan buangan organik  kompleks yang telah dihasilkan melalui proses  perindustrian. Bahan kimia organik yang terbukti mengancam kesihatan sumber  asli dan kesihatan manusia merupakan ancaman paling besar terhadap alam  sekitar. Sebatian-sebatian ini dikenali sebagai bahan pencemar mikro organik.  Bahan pencemar alam sekitar termasuklah hidrokarbon, kumbahan mentah dan  kumbahan yang telah dirawat, najis, polychlorinated biphenyl (PCB), racun  perosak dan nutrien, logam berat, farmaseutikal dan sebagainya.

Kebimbangan mengenai bahan kimia organik  wujud kerana terdapat banyak bahan kimia  xenobiotik (bahan kimia ciptaan manusia) yang dijana dan dibebaskan ke alam  sekitar yang terbukti mempunyai sifat karsinogenik (bahan penyebab barah) dan  merupakan mutagen untuk mamalia. Baru-baru ini, bahan kimia ini dikenalpasti  dapat mengganggu sistem endokrin manusia dan mempunyai keupayaan yang terhad  untuk meniru hormon endokrin dan fungsi-fungsi mereka.

Malaysia harus mencari cara untuk mengkategorikan  bahan-bahan buangan kimia organik yang dibebaskan ke alam sekitar. Pencirian  bahan-bahan kimia ini termasuk penentuan nasib, pengedaran, sumber-sumber dan lorong-lorong  pengangkutan dalam medium alam sekitar termasuk udara, air, biota, mendapan dan  tanah. Malaysia telah menguruskan pencemaran sumber utama dengan berkesan sejak  pengenalan dan pelaksanaan Akta Kualiti Alam Sekitar 1974. Pengawasan yang  tetap oleh agensi-agensi berkaitan seperti DOE telah meningkatkan kualiti air negara  secara kesuluruhannya.

Namun begitu, terdapat satu elemen pencemaran iaitu  pencemaran bukan titik yang kurang diberi perhatian oleh negara kita. Pencemaran  sumber bukan titik berpunca dari pelbagai sumber dan tersebar secara meluas.  Ini menyebabkan  pencirian mereka menjadi  sangat sukar. Bagaimanapun, kemunculan bidang alam sekitar forensik, satu asas  geokimia organik yang moden, yang menggunakan alatan dan teknik-teknik terkini membolehkan  ahli kimia forensik mengenal pasti bahan kimia yang dibebaskan ke persekitaran  menggunakan pendekatan penanda molekul.

Ciri-ciri yang dikongsi oleh semua penanda molekul  merupakan struktur mereka yang berkait rapat dengan sumber asal yang khusus.  Oleh itu, pemerhatian salah satu   sebatian dalam alam sekitar semestinya menunjukkan kehadiran satu sumber  bahan yang khusus. Menurut prinsipnya, apabila beberapa penanda telah didapati,  sumber-sumber lain yang berasal dari pelbagai punca boleh dicari. Hal ini amat  penting apabila bahan pencemar yang tidak spesifik dikaji kerana penanda-penanda  boleh digunakan untuk menganggar punca bahan-bahan pencemar dari sumber-sumber  berbeza (sumber bukan titik) secara tidak langsung.

Tugas utama pelaksanaan penyiasatan forensik alam  sekitar yang berjaya bertujuan untuk membina sebuah pangkalan data kimia  pencirian sumber bahan. Makmal yang mengendalikan penyiasatan ini mestilah  dilengkapi dengan alatan terkini seperti High Resolution Gas Chromatography  Mass Spectrometer (HR-GC-MS), GC-FID, GC-ECD, GC-FPD, Spektrometer Penyerapan  Atom (AAS), Terganding Beraruhan Spektrometer Jisim Plasma (ICP-MS),  Penganalisis Pengaktifan Neutron (NAA), Spektrometer Ultra ungu Dapat Dilihat  (UV Visible-Spect), Ion Kromatograf (IC), Cecair Kromatograf  Upaya Tinggi(HPLC), Spektrometer Cecair Jisim  Kromatografi (LC-MS), Gel Elektroforesis, Spektrometer Pendarfluor, Alat  Analisis Merkuri, Alat Analisis TOC, dan penjujuk DNA.

Dengan menggunakan alat-alat tersebut, contoh bahan  uji kaji alam sekitar boleh di analisis untuk mengecam bahan pencemar yang  terdapat di dalamnya dan identiti serta profil mereka boleh dibandingkan dengan  sumber-sumber bahan supaya asal usul bahan buangan tersebut dapat dikenalpasti.

Kemaskini:: 02/01/2018 [sitiarina]